अजय भालेराव

  परिचय : लोकशाहीत नागरिकांचा सरकारवर हक्क असतो आणि शासनाचे कार्य पारदर्शक असावे , ही मूलभूत अपेक्षा आहे . भारतात 2005 साली सूचना अधिकार अधिनियम (RTI) लागू करण्यात आला , ज्यामुळे सामान्य नागरिकांना सरकारी कामकाजाची माहिती मिळवण्याचा अधिकृत अधिकार मिळाला . मात्र , डिजिटल वैयक्तिक डेटा संरक्षण अधिनियम (DPDP) आल्यामुळे या अधिकारांवर मर्यादा घालण्याचा प्रयत्न झाला आहे . हा बदल देशाच्या लोकशाही व्यवस्थेसाठी चिंतेचा विषय आहे . आरटीआई कायद्याचे महत्त्व : आरटीआई हा एक प्रभावी कायदा आहे , ज्यामुळे नागरिकांना सरकारला प्रश्न विचारण्याचा आणि उत्तरं मागण्याचा अधिकार मिळतो . उदाहरणार्थ , जर एखाद्या अधिकाऱ्याने अनधिकृतरित्या संपत्ती मिळवली असेल , तर नागरिक किंवा पत्रकार आरटीआई अंतर्गत चौकशी करू शकतात . हा कायदा भ्रष्टाचार उघडकीस आणण्यासाठी मोठे साधन ठरला आहे . डिजिटल वैयक्तिक डेटा संरक्षण अधिनियम (DPDP) आणि त्याचे परिणाम : संपूर्ण देशभरात माहितीचा खुलासा होऊ नये म्हणून सरका...