जागतिक व्यापारावर टॅरिफचा परिणाम – एक अभ्यास (The impact of tariffs on global trade – a study)
२
एप्रिल २०२५ या
दिवशी अमेरिकेचे माजी
अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी ‘लिबरेशन डे’
म्हणून घोषित करत
२५% रेसिप्रोकल टॅरिफ
लावण्याचा निर्णय घेतला. हा
निर्णय केवळ अमेरिकेसाठीच नव्हे
तर संपूर्ण जागतिक
व्यापारासाठी धक्कादायक ठरू शकतो. गेल्या
अनेक वर्षांपासून व्यापार स्वातंत्र्याच्या दिशेने
चाललेली प्रगती आता मागे
वळण्याच्या मार्गावर आहे.
या
निर्णयामुळे १.४ ट्रिलियन डॉलरचा
आर्थिक नुकसान होण्याची शक्यता
तज्ज्ञांनी व्यक्त केली आहे.
या टॅरिफमुळे अमेरिका, कॅनडा,
मेक्सिको यांच्यावर सर्वाधिक परिणाम होईल. त्यानंतर युरोप
आणि शेवटी संपूर्ण जग
या अडचणीत सापडेल.
अमेरिकेचा उद्देश
आहे की व्यापारात लेव्हल प्लेइंग फील्ड मिळावा
आणि व्यापारातील तूट
(ट्रेड डेफिसिट) विशेषतः भारत
आणि चीनसोबत कमी
करावी. पण जागतिक
अर्थतज्ज्ञांचे
मत आहे की
हे टॅरिफ जागतिक
वाढीला धोका निर्माण करतील,
महागाई वाढवतील आणि
संपूर्ण जग एका आर्थिक
संकटात ढकलले जाईल.
इतिहास
पाहता, गेल्या १००
वर्षांत देशांमध्ये टॅरिफ कमी होत
गेले होते, आणि
५% पेक्षा खाली
गेले होते. पण
आता पुन्हा २५%
किंवा त्याहून जास्त
टॅरिफ लावल्यास, व्यापार महाग
होईल, इनकम घटेल
आणि जागतिक GDP खाली
येईल.
विश्लेषणात स्पष्ट
झालं आहे की
केवळ अमेरिका टॅरिफ
लावल्यासही तिच्या आयातीत ३८%
आणि निर्यातीत ५६%
घट होऊ शकते.
जर इतर देशांनीही प्रतिउत्तरादाखल तेवढेच
टॅरिफ लावले, तर
ही घट ४६%
व ६६% पर्यंत
जाऊ शकते. याचा
थेट परिणाम नागरिकांच्या उत्पन्नावर होईल.
उदाहरणार्थ, कॅनडा आणि मेक्सिकोमध्ये प्रति
व्यक्ती उत्पन्नात ५-६% घट
होण्याची शक्यता आहे.
महागाईबाबत बोलायचं झाल्यास, अमेरिकेत ती
५.५% ने
वाढू शकते, जी
त्यांच्या अर्थव्यवस्थेसाठी
फार मोठा धक्का
असेल. काही देशांमध्ये, जसे
भारतात, थोडी महागाई
कमी होण्याची शक्यता
आहे, पण त्या
फायद्याच्या तुलनेत जागतिक तोटा
खूपच मोठा ठरेल.
या
घडामोडींच्या पार्श्वभूमीवर
एक बाब स्पष्ट
होते – जागतिक अर्थव्यवस्था ही
परस्परावलंबी झाली आहे. टॅरिफसारख्या कठोर
निर्णयांमुळे निर्माण होणारे तणाव आणि
परिणाम सर्व देशांना भोगावे
लागतात.
निष्कर्ष:
डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या टॅरिफ
धोरणामुळे जागतिक व्यापारात मोठ्या
प्रमाणावर अस्थिरता येण्याची शक्यता आहे. अशा
निर्णयांपूर्वी
सर्व बाजूंचा विचार
करून, सहकार्याने व
समजुतीने पुढे जाणे हेच
जगासाठी फायदेशीर ठरेल.
